Phương pháp da kề da và những lợi ích tuyệt vời mẹ nên biết

Da kề da sau sinh là phương pháp được nhiều chuyên gia bác sĩ áp dụng bởi với rất nhiều lợi ích mà nó mang lại. Bên cạnh đó, nhiều chị em chia sẻ rằng da kề da là khoảnh khắc diệu kỳ và hạnh phúc nhất trong cuộc đời người mẹ.

Phương pháp da kề da là gì?

Da kề da là việc đặt những em bé mới sinh, không mặc quần áo nằm lên ngực, bụng của bố hoặc mẹ trong trạng thái trần. Khi đặt, bác sĩ sẽ để ngực, bụng, chân của bé áp vào người của bố mẹ và đầu của bé sẽ được đặt nằm nghiêng sang một bên.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, em bé ngay khi mới chào đời cần được tiếp xúc da với mẹ sớm trong 5 phút đầu tiên, liên tục và nên kéo dài ít nhất 90 phút sau sinh và hoàn tất cữ bú đầu tiên. Nếu mẹ sinh mổ thì nên đặt bé lên người của bố, hoặc thực hiện ngay khi mẹ tỉnh táo và sức khỏe đã ổn định.

Phương pháp da kề da là gì?

Quy trình da kề da cho trẻ sơ sinh hiện nay

Đối với các ca sinh thường, nên áp dụng ngay phương pháp này sau khi lau khô người cho bé. Với các mẹ phải sinh mổ thì nên được thực hiện sau khi kẹp cắt dây rốn muộn. Quy trình chuẩn của phương pháp sẽ được thực hiện như sau:

Đặt bé nằm ngay trên da của mẹ sau khi sinh để bé có thể chạm vào ngực mẹ

Mặc tã, đội mũ và không mặc quần áo cho bé. Đắp thêm chăn cho cả mẹ và bé đỡ lạnh, nhưng cũng đừng đắp kín đầu nhé.

Thực hiện da kề da ≥ 90 phút sau sinh và thực hiện trong một số ngày tiếp theo. Thực hiện phương pháp này càng nhiều càng tốt.

Nếu mẹ không thể thực hiện thì có thể để cho bé da kề da với bố hoặc người thân trong gia đình.

Da kề da là đặt em bé mới sinh lên ngực của mẹ hoặc bố

9 bước bản năng của bé khi thực hiện da kề da với mẹ

Khi thực hiện tiếp xúc da kề da sau sinh, bé sẽ thực hiện đầy đủ những hành vi theo bản năng. Cha mẹ nên hiểu đúng để thực hiện phương pháp an toàn và hiệu quả nhất. Dưới đây là những bản năng của bé:

• Ngay khi mới chào đời vé sẽ cất tiếng khóc.

• Từ 1 - 3 phút tiếp theo bé sẽ nghỉ ngơi và thư giãn khi được áp da kề da với mẹ.  Lúc này bé sẽ không cử động miệng và tay ở tư thế thư giãn.

• Giai đoạn từ 3 - 8 phút là giai đoạn thức tỉnh. Đầu và vai sẽ bắt đầu cử động. Bé sẽ mở mắt và có một số cử động miệng riêng biệt.

• Giai đoạn từ 8 - 35 phút tiếp theo là giai đoạn hoạt động, bé sẽ có phản xạ mút và bắt đầu tìm vú mẹ. 

• Kế đến là quá trình ngơi và thực hiện một số phản xạ khi sẵn sàng.

• Di chuyển từ khoảng phút thứ 35 – 45, bé sẽ bắt đầu tìm vú mẹ bằng cách rướn người, hướng về ngực mẹ.

• Từ phút 45 - 60 bé sẽ sạm và massage ti mẹ, lúc này bé sẽ liếm ti mẹ. Sau đó, sẽ tự ngậm vú và mút những giọt sữa non chứa dinh dưỡng.

• Cuối cùng, sau khi bú xong cả mẹ và bé sẽ cùng nghỉ ngơi. Bé sẽ ngủ trong vòng 2 tiếng.

Bản năng của bé khi thực hiện da kề da với mẹ là gì?

Tác dụng của da kề da qua từng mốc thời gian mẹ cần nhớ

Da kề da trong mổ lấy thai hay sau sinh thường không chỉ tốt cho những giây phút đầu đời của bé mà còn mang lại nhiều lợi ích  sau này. Mẹ nên ghi nhớ từng mốc thời quan trong dưới đây để thực hiện:

• 90 phút sau sinh: Đây là điểm áp dụng phương pháp da kề da sẽ hỗ trợ tích cực cho sự phát triển của não bộ.

• Trong 6 giờ sau sinh: Việc thực hiện phương pháp kề da với mẹ sẽ giúp bé ổn định nhịp thở và nhịp tim.

• Từ 6 - 24 giờ tiếp theo: Đây là khoảng thời gian giúp bé hình thành lịch bú và chu kỳ ngủ ổn định.

• Tính từ 12 giờ - 8 tuần sau sinh: Khi da bé và da mẹ được tiếp xúc thường xuyên sẽ gắn kết thêm tình thân.

Tác dụng của da kề da của hai mẹ qua từng mốc thời gian

Những lợi ích của da kề da đối với mẹ và bé

Phương pháp da kề da thường đem lại nhiều lợi ích cho hai mẹ con. Dưới đây là những lợi ích tuyệt vời của phương pháp này.

Lợi ích đối với em bé

• Ổn định nhịp thở, nhịp tim, đường huyết và thân nhiệt.

Bởi khi đang ở trong môi trường tử cung ấm áp ra thế giới bên ngoài bé sẽ bị “sốc” về nhiệt độ. Thêm vào đó là làn da của bé mỏng manh, nhạy cảm rất dễ khiến bé bị cảm lạnh. Chính vì thế, duy trì thân nhiệt điều quan trọng với trẻ sơ sinh.

Trên cơ thể của người mẹ, ngực là vị trí ấm hơn so với các vùng khác. Sau vài phút, khi bé được da kề da với ngực mẹ thì cơ thể mẹ sẽ tự điều chỉnh làm ấm hoặc làm mát tùy vào nhu cầu của bé. 

Ngoài ra, có một số nghiên cứu cho rằng với các mẹ sinh mổ, bé được da kề da với bố thường sẽ có nồng độ đường máu và thân nhiệt cao. Thường sẽ cao hơn so với những bé được đặt trong lồng ấp sau sinh.

• Giảm số lần khóc và giảm căng thẳng

Ngay khi sinh, được tiếp xúc da với mẹ, bé sẽ cảm thấy đỡ đau và nhanh chóng hồi phục sức khoẻ hơn. Chỉ cần da kề da trong 20 phút cũng giúp bé giảm  67 – 72% nồng độ cortisol. Đây là một hormone gây stress, dễ khiến bé quấy khóc và căng thẳng.

• Bảo vệ bé khỏi những tác hại của việc tách mẹ

Khi không được gần mẹ, đặc biệt là lúc mới chui ra khỏi tử cung trẻ sẽ khóc rất nhiều. Khóc ngặt nghẽo là điều không hề tốt với trẻ, nó hoàn toàn có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng phổi, tăng áp lực nội sọ,tăng hormone gây stress,... Nếu bị tách mẹ quá lâu, trẻ sẽ khóc nhiều làm cho thân nhiệt giảm, nhịp tim giảm, cùng với đường huyết giảm,... Ngoài ra, việc tách mẹ quá lâu cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển cảm xúc của trẻ sau này. Có nhiều nghiên cứu cho rằng, với những trẻ bị tách mẹ quá lâu sẽ khóc gấp 10 lần với thời gian dài gấp 40 lần so với trẻ được gần mẹ.

• Da kề da sẽ tạo điều kiện tối ưu cho bộ não phát triển

Khi mới ra đời, não của bé chưa được hoàn thiện và kích thước chỉ bằng 25% so với người trưởng thành. Tiếp xúc với mẹ đòi hỏi nhiều cơ quan cảm giác tham gia vào quá trình nên nó hỗ trợ phát triển mạnh các đường dẫn truyền thần kinh. Đây là vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện cho não bộ. Đồng thời, nó cũng giúp thúc đẩy các hạt hạnh nhân nằm tại trong trung tâm não trưởng thành, hỗ trợ cho quá trình tạo lập trí nhớ và hình thành loại cảm giác ở trẻ. 

Bên cạnh đó, phương thức này dễ dàng giúp mẹ và bé dễ chìm vào giấc ngủ sâu hơn. Trong khi đó, những giấc ngủ sâu thường đóng vai trò quan trọng giúp thúc đẩy quá trình trưởng thành não bộ.

• Hỗ trợ tiêu hóa của bé 

Nếu được tiếp xúc với da mẹ trong 1 giờ, hệ tiêu hóa của bé sẽ được phục hồi về đúng với trạng thái cân bằng. Toàn bộ các vi mao trong lòng ruột của bé sẽ tăng kích thước giúp diện tích bề mặt ruột tăng. Từ đó, khả năng hấp thu dinh dưỡng cũng được cải thiện.

Ngoài ra, phương pháp này cũng giúp làm giảm hàm lượng cortisol và somatostatin. Hỗ trợ cho hệ tiêu hóa thức ăn tốt hơn. 

• Tăng cường hệ miễn dịch tối đa cho các bé

Khi da 2 mẹ con tiếp xúc sẽ tạo nên điều kiện cho bé thu nạp các vi khuẩn quen thuộc từ da mẹ. Điều này rất có ích chứ không hề có hại, bởi bé đã nhận được kháng thể chống lại các loại vi khuẩn này từ khi còn đang ở trong bụng mẹ. Kháng thể này sẽ giúp bé tránh được một số bệnh nhiễm trùng.

Bên cạnh đó, việc tiếp nhận các loại vi khuẩn quen thuộc từ mẹ thì cơ thể của bé sẽ ít tiếp nhận những vi khuẩn lạ khác từ môi trường bên ngoài. Điều này thường rất tốt cho bé, đặc biệt là đối với những bé sinh mổ. Bởi bé không được tiếp xúc với các loại vi khuẩn lành mạnh khi sinh qua đường sinh dục của mẹ như các bạn sinh thường khác.

• Tăng thời gian bú mẹ sau này

Da kề da trẻ sơ sinh sẽ giúp bé biết cách đi tìm vú theo bản năng của một đứa trẻ mới sinh. Bé sẽ sớm học được cách ngậm vú chính xác thay vì bị quấn chặt trong tã. Khi da kề da với con, cũng sẽ giúp mẹ tăng sản xuất sữa về lâu dài. Đảm bảo luôn có sữa cho con bú sau này.

Những lợi ích của da kề da đối với mẹ và bé

Lợi ích đối với mẹ

Ngoài những lợi ích cho bé, phương pháp da kề da cho trẻ sơ sinh còn mang lại nhiều lợi ích cho mẹ như:

Mẹ được tiếp xúc da kề da trẻ sơ sinh với sẽ khiến cơ thể tiết nhiều hormone oxytocin. Hormone này mang đến một loạt biến đổi tích cực như: thời gian phục hồi nhanh chóng, giúp mẹ ổn định huyết áp, bớt lo âu, giảm chứng trầm cảm sau sinh, hay chứng tử cung co thắt, giảm nguy cơ xuất huyết và mẹ cũng sẽ nhanh chóng lấy lại vóc dáng như trước khi mang bầu…

Mẹ với bé khi được tiếp xúc thường xuyên sẽ giúp tăng tình gắn kết. Bé sẽ cảm nhận được hơi ấm của mẹ, ngược lại mẹ cũng sẽ cảm thấy yêu thương con hơn. 

Trường hợp sinh mổ, bé sẽ gặp mẹ, được bú mẹ muộn hơn và làm giảm tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn. Nếu được tiếp xúc da kề da trong mổ lấy thai với mẹ sớm, những nhược điểm này sẽ được khắc phục.

Phương pháp da kề da cho trẻ sơ sinh và lợi ích cho mẹ

Da kề da là phương pháp mang lại muôn vàn lợi ích đối với mẹ và bé. Đây cũng chính là khoảnh khắc hạnh phúc đầy ngọt ngào với mẹ sau 9 tháng 10 ngày mong ngóng chào đón con.